Việc phân tích, đánh giá cổ phiếu sẽ dựa trên nhiều tiêu chí. Nhưng tính thanh khoản có lẽ là một trong những tiêu chí được nhắc đến nhiều nhất. Trên cơ sở thanh khoản của chứng khoán ta sẽ có nhiều thông tin hơn để định giá doanh nghiệp. Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Tính thanh khoản trong chứng khoán.
Khái niệm.
Tính thanh khoản của một cổ phiếu được hiểu là khả năng dễ dàng giao dịch, dễ dàng mua vào hoặc bán ra để thu tiền về mà không làm ảnh hưởng đáng kể tới thị trường.
Chứng khoán gồm có cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, ETF và chứng quyền. Do ở Việt Nam, cổ phiếu là loại chứng khoán phổ biến nhất trong các loại. Nên bài viết này tôi sẽ tập trung đề cập đến cổ phiếu và tính thanh khoản của nó mà thôi.
Hình trên thể hiện quy mô niêm yết trên HOSE. Chúng ta có thể thấy giá trị niêm yết của cổ phiếu chiếm gần như tuyệt đối trên thị trường, với khoảng 98%. Như vậy, khi nhắc tới tính thanh khoản trong chứng khoán thì cũng có thể ngầm hiểu là đang đề cập tới thanh khoản của cổ phiếu. Trong trường hợp muốn đề cập tới từng loại (trái phiếu, chứng quyền, …) thì phải chỉ rõ từng loại.
Đơn vị đo lường.
Thông thường, đơn vị đo lường tính thanh khoản của cổ phiếu là khối lượng giao dịch hằng ngày hoặc giá trị giao dịch hằng ngày của cổ phiếu đó. Tuy nhiên, giá trị giao dịch có vẻ thể hiện đúng bản chất của thanh khoản hơn. Chúng ta cùng quan sát bảng số liệu thống kê của HOSE như sau:
Trong bảng trên, chúng ta có thể nhận thấy những cổ phiếu như ROS, FLC, ITA. Mặc dù nằm trong top trên khi xét theo khối lượng giao dịch. Tuy nhiên, thị giá của chúng lại thấp (<10,000đ), dẫn tới giá trị giao dịch sẽ không lớn so với toàn thị trường. Điều đó đồng nghĩa với việc chúng sẽ không có ảnh hưởng gì đáng kể trong việc đinh hướng thị trường và đại diện cho tính thanh khoản trong chứng khoán.
Chúng ta quan sát tiếp bảng thông kê tiếp theo.
Trong hình này là những mã cổ phiếu có giá trị giao dịch lớn nhất. Chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy đa số đều nằm trong VN30 và là những doanh nghiệp có tầm vóc.
Vậy chúng ta có thể kết luận rằng, thanh khoản của cổ phiếu chính là giá trị giao dịch trung bình hằng ngày của cổ phiếu đó. Giá trị giao dịch bình quân hằng ngày càng cao thì cổ phiếu càng có tính thanh khoản cao và ngược lại.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tính thanh khoản trong chứng khoán.
Thống kê ở trên cũng đã chỉ ra rằng các cổ phiếu có thanh khoản lớn nhất thường có ảnh hưởng chung đến Xu hướng Thị trường và cũng thường là các Công ty lớn hàng đầu của Thị trường. Ở trên ta đã biết Thanh khoản Chứng khoán chính là Giá trị Giao dịch hàng ngày của 1 Cổ phiếu. Vậy Giá trị này phụ thuộc vào yếu tố gì và làm thế nào để Đơn vị đo lường này cao lên theo Thời gian? Ta có các yếu tố:
Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.
Một công ty niêm yết có số lượng cổ phiếu đang lưu hành càng lớn là điều kiện cần để giá trị giao dịch hằng ngày lớn lơn. Và só lượng cổ phiếu đang lưu hành nhiều hay ít sẽ phụ thuộc vào việc tăng vốn điều lệ hằng năm của công ty thông qua việc trả cổ tức cổ phiếu, phát hành quyền mua, …
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này, các bạn có thể tham khảo thêm: Mệnh giá cổ phiếu, Cổ phiếu quỹ và Số lượng cổ phiếu đang lưu hành
Tỷ lệ free-float (Tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng).
Tỷ lệ free-float sẽ thể hiện số lượng cổ phiếu thực sự tự do giao dịch trên thị trường. Số cổ phiếu này là một phần của tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành. Tỷ lệ free-float càng lớn thì tính thanh khoản trong chứng khoán càng lớn và ngược lại.
Để hiểu rõ hơn khái niệm này, bạn có thể tham khảo bài viết: Tỷ lệ free-float và vốn hóa điều chỉnh.
Thị giá của cổ phiếu.
Thị giá là một trong 2 yếu tố tạo nên giá trị giao dịch của một mã cổ phiếu. Thị giá càng lớn thì giá trị giao dịch hằng ngày sẽ càng cao. Thị giá của cổ phiếu sẽ phụ thuộc vào tình hình làm ăn trong hiện tại và kỳ vọng tăng trưởng trong tương lai của doanh nghiệp.
Để hiểu hơn về định giá doanh nghiệp, các bạn có thể tham khảo bài viết: Hướng dẫn sử dụng chỉ số P/E trong định giá cổ phiếu. và theo dõi kênh Review cổ phiếu của tôi trên nền tảng youtube tại đây
Tỷ suất vòng quay chứng khoán.
Tỷ suất vòng quay chứng khoán thể hiện số lượng cổ phiếu năng động nhất của một mã cổ phiếu. Chúng ta có thể tưởng tượng tổng số lượng cổ phiếu đang lưu hành là một tập lớn nhất. Số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng là một tập nhỏ hơn. Tuy nhiên, trong số những cổ phiếu tự do chuyển nhượng, cũng chỉ có một phần nhất định tham gia giao dịch hằng ngày.
Tham khảo thêm: Tỷ suất vòng quay chứng khoán.
Trên đây là toàn bộ bài viết trình bày các vấn đề liên quan đến chủ đề tính thanh khoản trong chứng khoán. Nếu các bạn có vấn đề thắc mắc cần giải đáp, vui lòng liên hệ tôi hoặc để lại lời nhắn qua google form tại đây.