Mô hình Nến Nhật là một trong những công cụ căn bản và không thể thiếu trong phân tích kỹ thuật khi đầu tư chứng khoán. Đồ thị dạng nến Nhật ra đời vào khoảng năm 1724 – 1803 bởi một người đàn ông người Nhật tên là Munehisa Homma.
Nến Nhật là một dạng đồ họa thể hiện sự biến đổi của giá của một loại chứng khoán cụ thể. Những người theo trường phái phân tích kỹ thuật sẽ dùng các mô hình nến Nhật kết hợp với một số chỉ báo khác để dự đoán diễn biến của thị trường. Trong bài viết này tôi sẽ trình bày khái niệm, ý nghĩa và cách sử dụng của từng loại mô hình nến phổ biến.
Nến nhật là gì?
Hình nến là một hình vẽ thể hiện sự thay đổi giá trong một khung thời gian xác định và được biểu thị bằng một hình cây nến với 2 phần chính là thân nến và bóng nến (bấc nến).
Phần thân nến thường có màu trắng/đen (hoặc xanh/đỏ) thể hiện xu hướng tăng/giảm và phần bóng nến ở bên trên và bên dưới thân nến. Phần thân nến nằm giữa mức giá mở cửa và giá đóng cửa, trong khi phần bóng nến nằm giữa giá cao nhất hoặc thấp nhất trong 1 phiên giao dịch.
Nến có màu trắng (hoặc xanh) là nến tăng (bull) biểu thị giá đóng cửa cao hơn giá mở cửa.
Nến có màu đen (hoặc đỏ) là nến giảm (bear) biểu thị giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa.
Các dạng mô hình nến Nhật đơn.
Long versus Short.
Thân nến càng dài thể hiện biến động giá lớn. Ngược lại, thân nến ngắn thể hiện biến động giá nhỏ.
Nến trắng thể hiện sức mua. Thân càng dài, sức mua càng mạnh, là dấu hiệu người mua kì vọng cao vào thị trường lên.
Nến đen thể hiện sức bán. Thân càng dài, sức bán càng mạnh, là dấu hiệu người bán kì vọng cao vào thị trường xuống.
Marubozu
Mô hình nến Marubozu chỉ có thân mà không có bóng (body without shadow). Đây là dấu hiệu xác lập 1 xu hướng rất mạnh
Marubozu màu trắng có nghĩa là bên mua mạnh hơn
Marubozu đen có nghĩa là bên bán mạnh hơn
Spinning top.
Thân ngắn mà bóng dài cho ta biết là cuộc thương lượng của hai bên mua bán chưa phân thắng bại,giá cả đang còn tranh chấp.
Sau 1 xu hướng dài, hình tượng này cho biết , bên mua / bên bán đã yếu thế dần và có dấu hiệu xu hướng sẽ đảo chiều.
Mô hình nến Doji.
Nến Doji thường.
Mô hình nến Doji xuất hiện khi mức giá đóng cửa xấp xỉ mức giá mở cửa. Nến Doji trông như 1 gạch ngang nằm giữa phạm vi giá , là dấu hiệu cho thấy người mua và người bán đang do dự.
Dragonfly Doji (Chuồn Chuồn).
Hình nến Dragonfly Doji có thân nến rất ngắn, giá mở cửa và đóng cửa gần như trùng nhau, bóng nến dưới rất dài trong khi không có bóng nến trên. Đây là hình nến thể hiện bên mua chiếm ưu thế cho đến tận cuối phiên giao dịch và sẽ duy trì lợi thế đến phiên giao dịch sau.
Gravestone Doji (Bia mộ).
Đây là mô hình đảo ngược của Dragonfly Doji hay còn gọi là nến Doji ngược. Đặc trưng của mô hình nến Gravestone Doji là thân nến rất ngắn thể hiện giá đóng cửa và giá mở cửa gần như trùng nhau, bóng nến trên rất dài trong khi không có bóng nến dưới. Hình nến này thể hiện bên bán chiếm ưu thế trong suốt phiên giao dịch và sẽ có lợi thế lớn trong phiên giao dịch sau.
Mô hình Hammer and Hanging man.
Mô hình nến Hammer (Nến Búa).
Đặc trưng của mẫu nến Hammer (nến búa) hoặc Hanging man (nến búa ngược) là thân nến ngắn, bóng nến trên cũng rất ngắn hoặc không có, trong khi bóng nến dưới rất dài, ít nhất phải dài gấp đôi thân nến.
Mô hình nến Hammer thường xuất hiện ở cuối xu hướng giảm, thể hiện sự nỗ lực hồi phục của giá. Mô hình này mang tín hiệu tích cực hàm ý cho thấy sự từ chối đạt các ngưỡng giá thấp hơn, áp lực bán đã kết thúc. Mẫu nến Hammer có thể là xanh hoặc đỏ, nếu là hammer đỏ thì tín hiệu đảo chiểu sẽ yếu hơn.
Mô hình nến Hanging man (nến người treo cổ).
Ngược lại, mô hình nến Hanging man lại thường xuất hiện ở cuối xu hướng tăng. Nó thể hiện bên mua đang chiếm ưu thế nhưng bên bán có một số lượng lớn nhà đầu tư đang bán tháo tạo ra bóng nến rất dài, nhiều khả năng thị trường sẽ đảo chiều. Mẫu Hanging man có thể có màu xanh hoặc đỏ. Theo các chuyên gia phân tích kỹ thuật mẫu nến hanging man màu xanh hàm ý tín hiệu yếu hơn so với mẫu màu đỏ.
Các mô hình nến Nhật đôi.
Nến Engulfing.
Tên gọi khác: Mô hình nến Nhấn Chìm.
Trong trường hợp đảo chiều tăng, mô hình nến Nhật này có tên là Bullish Engulfing (nến nhấn chìm tăng). Mô hình bao gồm 2 nến: Nến 1 là nến giảm và nến 2 là nến tăng. Cụ thể:
- Nến 1 là một cây nến giảm (có thể là Doji).
- Nến 2 là một cây nến tăng và phải có độ dài thân nến lớn hơn nến 1.
- Nến 2 phải có giá mở cửa và giá đóng cửa lần lượt thấp hơn và cao hơn nến 1.
Trong trường hợp đảo chiều giảm, mô hình có tên Bearish Engulfing (nến Nhấn Chìm Giảm). Ngược lại với Bullish Engulfing, cặp nến đảo chiều giảm bao gồm: Nến 1 là nến tăng và nến 2 là nến giảm. Chúng sẽ có đặc điểm cũng là ngược lại với nến Nhấn Chìm Tăng
- Nến 1 là nến tăng (có thể là Doji).
- Nến 2 là nến giảm và có độ dài thân nến lớn hơn nến 1.
- Nến 2 có giá mở cửa lần lượt cao hơn và thấp hơn nến 1.
Mô hình nến nhật Bullish Engulfing thường xảy ra ở vùng hỗ trợ, trong khi Bearish Engulfing xảy ra ở vùng kháng cự. Hai mô hình này cung cấp tín hiệu đảo chiều sau một xu hướng tăng/giảm mạnh hoặc dài hạn.
Nến Tweezer.
Mô hình nến nhật Tweezer có 2 dạng là Tweezer Bottom và Tweezer Top.
Mô hình nến Tweezer Bottom thường xuất hiện để báo hiệu xu hướng tăng giá. Nó gồm 2 hoặc nhiều nến. Và đáy nến phải ngang bằng hoặc ít nhất gần bằng nhau.
Ở chiều ngược lại, mô hình nến Tweezer Top là tín hiệu cho xu hướng giảm. Nó cũng gồm 2 hoặc nhiều nến. Và đỉnh nến cũng phải ngang bằng nhau hoặc xấp xỉ bằng nhau.
Mô hình nến Nhật gồm 3 nến.
Morning Star và Evening Star.
Ở chiều kỳ vọng xu hướng tăng, mô hình nến Morning Star (nến Sao Mai) là tín hiệu đảo chiều. Mô hình này gồm 3 nến với những đặc trưng như sau:
- Nến 1 là nến giảm mạnh với chiều dài thân nến lớn.
- Nến 2 có thể tăng hoặc giảm nhưng thân nến phải nhỏ.
- Nến 3 là nến tăng mạnh với thân nến lớn.
Ngược lại ở chiều giảm, mô hình nến Evening Star (Sao Hôm). Mô hình này có 3 nến với các đặc điểm sau:
- Nến 1 là nến tăng mạnh, đương nhiên là thân nến dài.
- Nến 2 có thể là nến tăng hoặc giảm nhưng thân nến phải ngắn.
- Nến 3 là cây nến thể hiện giá giảm mạnh với thân nến dài.
Three White Soldiers và Three Black Crows.
Trong hướng kỳ vọng thị trường tăng giá, mẫu nến Three White Soldiers (Ba chàng lính ngự lâm) được đánh giá là tín hiệu đảo chiều tăng giá mạnh mẽ và đáng tin cậy. Mô hình nến Nhật này gồm 3 cây nến với các đặc điểm sau:
- Đều là 3 nến tăng mạnh với thân nến dài.
- Giá mở cửa của nến sau phải cao hơn nến trước. Giá đóng cửa của nến sau cũng phải cao hơn nến trước.
- Phần râu nến rất nhỏ hoặc đôi khi không có.
- Mẫu hình này thường xuất hiện ở đáy của xu hướng giảm dài. Thi thoảng, nó cũng được thấy trong một xu hướng đang tăng. Nhưng dù vị trí xuất hiện ở đâu, mẫu hình này vẫn luôn là tín hiệu cho sự tăng giá mạnh mẽ sau đó.
Ngược lại khi thị trường đảo chiều giảm, mô hình nến Three Black Crows (Ba con quạ đen) cũng được xem là tín hiệu mạnh mẽ cho một đợt điều chỉnh lớn. Mô hình này cũng gồm 3 nến với những đặc điểm sau đây:
- Đều là 3 nến giảm mạnh, thân nến dài.
- Giá mở cửa/đóng cửa của nến sau đều thấp hơn nến trước.
- Độ tin cậy của mô hình này sẽ cao hơn nếu 3 cây nến có độ dài gần bằng nhau hoặc tăng dần từ nến 1 đến nến 3.
- Thường được hình thành ở cuối chu kỳ tăng hoặc trong nhịp hồi của chiều giảm.
Three Inside Up và Three Inside Down.
Mẫu hình nến Nhật Three Inside Up và Three Inside Down mà một trong những mô hình nến đảo chiều thường thấy ở cuối của một xu hướng giảm hoặc tăng giá.
Mô hình Three Inside Up là tín hiệu đảo chiều tăng với các đặc điểm sau:
- Nến 1 giảm mạnh.
- Nến 2 là một nến tăng với độ dài thân nến không dài hơn nến 1 nhưng không ngắn hơn 1/2 nến 1.
- Nến 3 là 1 cây nến tăng giá và đóng cửa phải cao hơn nến 1.
Ngược lại, mô hình Three Inside Down là tín hiệu đảo chiều giảm với những đặc điểm sau:
- Nến 1 tăng mạnh.
- Nến 2 là nến giảm với độ dài nhỏ hơn nến 1 nhưng phải lớn hơn hoặc bằng 1/2 nến 1.
- Nến 3 giảm và đóng cửa thấp hơn nến 1.
Trên đây là một số mô hình nến thường gặp. Bài viết này chỉ cung cấp kiến thức cơ bản về hình nến giúp bạn có thể xem biểu đồ nhanh hơn. Nếu bạn thích trường phái kỹ thuật có thể tìm thêm các tài liệu chính thống để đọc thêm.
Bài viết có thể bạn quan tâm: